Friday 19 September 2014

Maqaal--(SHAKAAL Yeelo Edebtana Shifee, Sheekadana Gaabso!!)-- WQ:Hal-abuur Maanmaal

★SHAKAAL YEELO EDEBTANA SHIFEE, SHEEKADANA GAABSO!!!

Dadnimada qofka inay noqoto mid wanaagsan ama mid xun waxay ku xiran tahay hab-dhaqankii ruuxdiisa lagu soo canqariyey.

Qofka waxaa xira hadba inta uu dan iyo muraad leeyahay. Qofka Muslimka ahna had iyo jeer waa qof xasuusan wuxuu falayo ha ahaado mid san ama mid xun.

Qof kastoo Alle iyo Rasuulkiisi Ugdoona(scw) rumeeyey waa mid aan mooganayn oo maanka ku haya wuxuu ku fal fadayo ama wuxuu ku hadaaqaayaba in la gula xisaabtami doono oo malin la geyn doono Allihii abuurtay hortiisa.

Taasina waxay keenta qofku inuu afkiisa iyo adankiisa uu haysto oo dadka kale ay ka nabad galaan waayo dhaqanka wanaagsan waa waddada ugu fiican ee qofku uu ku saamayn karo dadka kale.

Ruuxii Eebe ka yeelo mid raad iyo saamayn weyn dadka ku yeelan kara, Dhab ahaantii waa qof dadka hagi kara oo hogaamin kara bulshaada u tilmaami karo dhanka wanaagsan iyo tubta horumarka.

Diinteena shariifka ah wax ay ku qotontaa oo ay salka ku haysaa in qofku mar kasta inuu ula yimaado dhaqan suuban bulshada uu la noolyahay haday tahay Qoyskiisa, Saxiibkiisa, Deriskisiyo Dhamman qaraabada ku xeeran odhanba, Taasna waxay keenaysa in la kala muto tixgelin ay ku dhisan tahay sharafiyo karaamo aan duugoobayn.

Qofku marka uu dadka tixgeliyo, Xurmiyo xushmad inta ku xeeran ay ka mutaan, Waxaa hubaal ah in isagana la xurmeenayo sidoo kalena noqonayo qof maamuusiyo milgo dadnimo haboon yeesha oo bulshada dhexdeeda aad looga tixgeliyo.

Dhanka kale haddii qofku uu noqdo mid aan afiyo adinkiisa laga amaan helin, Mid aan xurmaynin ruuxa ka weyn ka ka yara u naxariisanaynin, Hadduu noqdo mid xaab-qaada oo aan walaxa xaarana dhaafaynin, Hadduu noqdo mid masiibo baraysatayoo xuduuda eebe xaqdhawrayn oo ku tumanaya, Haduu noqdo mid haddii lagu gafo ama garaafo yar qof islaam ah ka soo gaadho ka aargoosanayo aan cafinayn, Hadduu noqdo mid ruuxuu arkaba caasha galinayoo rifayana walaalkiis oo xantana ay u tahay shaahiisa, Haduu noqdo mid sucuudigu labadaba gooyey oo ah muudal quduuca.

Bulshada dhexdeeda ruuxaasi wuxuu ka dhex noqonaya tuke baalcad, Wuxuu noqonayaa mid hadalkiisa la karahsado oo aan loo soo dhawaan, Mid aan la xurmeyn loo gargaarin hiil iyo hoo toona loo hurin, Dadkoo dhana ay farta isugu fiiqaan war kaas ma aragtay haa, Waa mid arbushan oo masiibo baraysataye ka fogaada agtiisa yaanu idiin malgine.

Ruuxa raba dhaqan haboon oo wanaagsan runtii waa inuu ku daydaa dhaqanka dahabka ah ee qaaliga ah ee sunada rasuulkiyo quraanka Eebeba ina faranayaan.

Dhaqankii Bulshadii hore soomaaliyeed markaad dib u dhug markaad cilmi baadhis ku samayso suugaantooda oo iyadu ah halka hab dhaqanka umada inta badan laga ogaan karo, Waxaa kuu soo baxaysa in dhuuxa dhaqanka umada soomaaliyeed uu yahay mid 85% salka ku hayaa diinta islaamka, Taasna waxaa ka maragkacaysa sooyaal laga qoray, sida umada soomaaliyeed diintu markay soo gaadhay ay u qaateen waayo diinta islaamka ayaa noqotay mid in badan ay iswaafaqeen dhaqanka ay soomaalidu haysatay.

Suugaanta soomaalida oo ka dabqaadata diinta islaamka, Ayaa Ujeedada maansada soomaaliyeed loo tiriyo ayaa waxaa ka mida hadafka dhaqan toosinta iyo wanaag is farista, Taasoo ahna waxay tahay kuwa ugu waaweyn. Wuxuu Alle Yiri Subxaanahu Watacaala:-
” ﻭَﺗَﻌَﺎﻭَﻧُﻮﺍ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟْﺒِﺮِّ ﻭَﺍﻟﺘَّﻘْﻮَﻯ ﻭَﻟَﺎ ﺗَﻌَﺎﻭَﻧُﻮﺍ ﻋَﻠَﻰ ﺍﻟْﺈِﺛْﻢِ ﻭَﺍﻟْﻌُﺪْﻭَﺍﻥِ ” ”

Isu kaalmeysta wanaagga iyo alle ka cabsiga, ee ha isu kaalmeysanina danbiga iyo cadaawadda” .

Nabiguna NNKH wuxuu yiri ” ﻣَﻦْ ﺩَﻝَّ ﻋَﻠَﻰ ﺧَﻴْﺮٍ ﻓَﻠَﻪُ ﻣِﺜْﻞُ ﺃَﺟْﺮِ ﻓَﺎﻋِﻠِﻪِ
” Macnuhuna yahay ” Qofkii qofkale kheyr ugu yeera wuxuu leeyahay ajarkiisa oo kale""..

Halabuurada soomaaliyeed ha ahaadaan kuwii hore ama hada bulshada maansooda dirkaba, Waxad arkaysaa sidu eebe faray ee alle yiri wanaaga isfara xumahana iska reeba isna kaalmaysta oi wanaaga isku kaalmaysta, In ay maansooyinkoodu u badan yihiin, Waxaadna dhagahaaga ku soo dhacaya tixo aad u cuddoon oo ay halabuuradu mararka qaar si guud u waaninayaan bulshadu inay ahaato mid toosan oo dhaqan wanaagsan yeelata, Marna halabuuradu ay si gaara u waaninayaan qoysaskooda, ehel iyo dad ay qarabo yihiino, iyagoo ka wanaaniya waxyaabo ay ku arkeen oo dhaqanka suuban iyo diinka alle aafo ku ah.

Qormadan haddaan ku soo qaato gabay waano iyo dhaqantoosinba isugu jira, Waxaan idiinku jalbeebaya gabay uu tiriyey Abwaan Maxamed Cabdicasiis Bootaan.

Bootaan Waa Gabyaa da'a yar waana arday hada dhigta jaamacad ku taala khartoum isagoo dhigta qaybteeda Dhaqaalaha.

Abwaan bootaan oo sidoo kale machad diinta islaamka u soo dhigtay, Ayaa Gabaygan oo runtii halkiisa tuducba uu sido fariin waano iyo toosinba, Ayaa wuxuu ku arooraya qofku inuu sharafiyo karaamadiisa dhawrto iskana ilaaliyo sumcadu waa shaadh la huwan yahaye wixii ka wasekheenaya, Inuu qofku aanu daaladhicin sida balanbaalistana aanu noqon, in qofku ka fogaado wixii diinta alle ka reebtay raacana waxa ay fartay, wuxuu ku gabogabeenaya dadku intaa waa isku foogan yahoo waa la is falanqeenayaaye in qofku is uruuriyo af aamusanina waa dahabe in hadaliyo sheekadiisu qofku gaabsado noqonina mid u qabdhama sidii qof u yulqamaya afkaa banaan.

wuxuu yiri abwaan bootaan:-

★Sharafta iyo karaamada haddaad, Shaadh ka dhigan weydo
★Shahaada markhaatiga ma galo. Shayga kii xumiye

★Shuhuba qofkii lagu bartaa, Laga shareereeye

★Sharacallee xurmadu waa midan, Shuush galihayne

★Sharaceedu wixii ay nacdee, Diinta lagu sheegay

★Iyo dhaqanka shaygii dilaa, Laga shaxeexmaaye

★Nafta inaad ka sheentaa haboon, Shariyo haadaane

★Ri' weliba shilkii ay gashaa, Lagu shidhaystaaye

★Shayndhaynta ruuxaan aqoon, Shaabad baa xigiye

★Shakaal yeelo edebtana shifee, Sheekadana gaabso

★Oo shuqulka qaarkii ha falin, Shaakigaa badane!!

WQ: Maanmaal Buureed Gurxan

Gabay--(Saaka Lala Yaab)--Hal-abuur Faysal Aadan Bariir

Gabaygan Waxaa Tiriyey Abwaan Bariir, Tixdani Waxay Ildo furatay Oo Ay Curatay Hilaadu Markay Ahayd 10/03/2014.

Xiligaasna Waxa Abwaanka Ka Keenay Tixdan Dareen Kasoo Si Xoogan Utaabtay Bulshada Soomaaliyeed Wuxuuna Ahaa Dhib Iyo Hagardaamoooyinka Lagu Hayo Umada Soomaaliyeed. Abwaan Bariir Aad Buu Uga  Dhiidhiyay Somaalida iyo dhibka haysta Umadiisa Soomaaliyeed. Wuxuu yiri Abwaanku
1)Sada gabayga sooyaal murtida suurad iyo muujis
2)Saansaan wanaag lagu hantiyo Sadarka loo beego
3)Siday tahay anaa saafiyoon cidi salluugayne
4)Aan suureeyo maantoo kalay Saami noqotaaye
5)Cabdiyow sad.caal baa la.galay socoto dheeraad ah
6 )Safayn baa xeryaha laga noqdiyo sabbo qa.xootaade
7)Soomaali sixir baa u yimid lagu sal guuraaye
8)Siyaasado sokeeyaa helloo siisawgiikacaye
9)Safayn baa dulmiga loo galaa eexda saabka lehe
10)sakadaba bar baan dhiibinoo soofka daaqsado.ye
11)Sajuudana kuwaa xooray oo Saadir caasiyaye
12)soonkii ka tage waa kuwaan diintu saahidine
13)Saamaxaada eebbiyo kuwaa nacay salaadiiye
14)Suu bay inaa ridahayaan Amase siikaawi
15)Saan saan colaad kama tagaan siiqe maxastiiye
16)Sokeeyaha bar baa laayayoo siisiq garanayn.e
17)Sodoh laga xishoodiyo ma jiro sawj la saamoxo.ye
18)Saqiirkii ilmada sayryayoo qaraxu saameeye
19)INtaas oo siyaabood kolkay nagu sugnaadeene
20)Sikastay ahaataba dadyahow sabadku daanowye
21)Saadir oo na baanitiyo illaahay samirki mooyaane
22)Soomaali say tahay cabdoow saakay lala yaab...

WQ: Hal-abuur Maanmaal Gurxan